08 paź KARA UMOWNA – czy warto wprowadzić do umowy?
Nie bójmy się wpisywać kar umownych do umów – najmu, dzieło, roboty budowlane.
Jednym ze sposobów zabezpieczenia wykonania umowy przez drugą stronę jest wprowadzenie do umowy kar umownych, które należeć się będą bez względu na wysokość poniesionej szkody. Osoba, na którą nałożono karę umowną może żądać jej zmniejszenia, jeżeli wykonała umowę w znacznej części lub, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.
Karę umowną można wprowadzić np. do umowy najmu, zastrzegając, że najemca zapłaci wynajmującemu karę umowną w razie nieopróżnienia lokalu i niewydania go po ustaniu stosunku najmu.
Osoba, na którą nałożono karę umowną może żądać jej zmniejszenia (tzw. miarkowania), jeżeli wykonała umowę w znacznej części lub, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.
Często spotykamy się z opinią, że kara umowna odstrasza kontrahenta, stąd też wiele osób (nawet przedsiębiorców!) nie wprowadza kar umownych do zawieranych umów. Nic bardziej mylnego!
Kara umowna ma za zadanie m.in. z jednej strony dać poczucie bezpieczeństwa jednej ze stron, która oczekuje spełnienia świadczenia niepieniężnego od drugiej strony (np. inwestorowi, który zlecił wykonanie obiektu budowlanego, czy przeprowadzenie remontu), a z drugiej strony ma zmotywować kontrahenta (np. wykonawcę inwestycji) do należytego i terminowego wykonania umowy.
To, czy osoba uprawniona skorzysta z prawa do naliczania kary umownej zależy tylko od niej, samo wpisanie postanowień dotyczących kar umownych nie zmusza do ich późniejszego dochodzenia od kontrahenta, jeśli zaistnieją przesłanki do ich naliczenia.
Sam fakt, że jedna ze stron ma prawo do naliczenia kary umownej, gdy np. wykonawca nie zakończył inwestycji w terminie, często motywuje strony do negocjacji i polubownego rozwiązywania sporów, które wynikną na tle wzajemnych rozliczeń.
O czym pamiętać zastrzegając kary umowne?
Wprowadzając do umowy kary umowne należy przede wszystkich wskazać, w jakich przypadkach druga strona będzie miała obowiązek zapłaty kary umownej, a także należy określić wysokość kary umownej np. jako pewien procent wynagrodzenia lub jako konkretna kwota oraz stawkę tj. czy np. kara umowna będzie naliczana za każdą godzinę określonego uchybienia, za każdy dzień lub za każdy przypadek danego uchybienia. Możliwe jest wprowadzenie kar na przypadek zaistnienia konkretnych uchybień, np. opóźnienia, zwłoki, niskiej jakości świadczenia, a także oddzielnie na przypadek nienależytego i niewykonania zobowiązania. Wszystko zależy od rodzaju umowy, a strony mają w tym zakresie swobodę.
Problematyka kar umownych jest bardzo złożona, dlatego warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże sformułować odpowiednie postanowienia w umowie na etapie jej zawierania, a w razie potrzeby pomoże uczynić z nich odpowiedni użytek.